Wyprawka do szkoły muzycznej - co jest potrzebne dziecku na początku jego edukacji muzycznej

Szykując dziecko do pierwszej klasy szkoły podstawowej, zaopatrujemy je w kredki, farby, flamastry o pięknych nasyconych kolorach, bloki i kolorowy papier, z którego aż chce się wycinać i tworzyć kompozycje plastyczne. Wybieramy plecak, który pomieści wszystkie książki, zeszyty oraz piórnik ze świetnie zorganizowanymi przegródkami na wszystkie piśmiennicze skarby (starając się przy tym, żeby był i ergonomiczny, i ładny).

Wyprawka dla pierwszaka w szkole muzycznej (oprócz instrumentu, na którym dziecko będzie grać) zazwyczaj składa się z:

• zeszytów do nut,
• ołówków i gumki do ścierania,
• teczki na nuty,
• baletek i stroju na rytmikę,
• stroju galowego na egzaminy oraz koncerty,
• metronomu,
• pulpitu (jeśli będzie grać na instrumencie innym niż fortepian).

Zeszyt do nut ⎼ im prostszy, tym lepszy

Najważniejsze w zeszycie do nut jest jego wnętrze. Ważne, żeby była w nim tylko pięciolinia. Bez krateczek, które teoretycznie mają pomóc dziecku w równym pisaniu nut na liniach dodanych, ale niestety można od nich dostać oczopląsu, a zapis staje się bardzo nieczytelny.

W początkowym etapie edukacji warto zwrócić uwagę, żeby światło między liniami nie było zbyt małe (optymalna odległość to 3⎼4 mm). Szerokość całej pięciolinii powinna mieć około 12⎼16 mm. Format zeszytu zależy od tego, ile miejsca dziecko ma w plecaku i na ławce. Z mojego doświadczenia wynika, że w młodszych klasach lepiej sprawdza się format A5. Natomiast w starszych, kiedy informacji i pojęć do zanotowania przybywa, wygodniejszym w użyciu formatem będzie A4.

Ołówek i gumka do ścierania

Ołówek o twardości 2B ⎼ to najlepszy wybór nie tylko do nauki pisania nut, ale również do nauki pisania liter i cyfr. Taki ołówek jest dość miękki i dziecko nie musi mocno dociskać rysika do kartki, a przy tym wystarczająco twardy, żeby się nie rozcierać i nie zostawiać brzydkich, rozmytych śladów na kartce. Gumka do ścierania powinna dobrze ścierać, a nie rozmazywać. Powinna ścierać siebie, a nie papier. Ponadto nie powinna wymagać mocnego dociskania do kartki. Warto kupić węższą gumkę, żeby dziecko mogło precyzyjnie zmazać tylko jedną nutę, bez ścierania sąsiadujących.

Teczka na nuty

W doborze teczki warto kierować się tym, co dziecko będzie w niej nosiło. Oprócz nut i zeszytu, które będą potrzebne podczas lekcji instrumentu warto przewidzieć dodatkowe miejsce na zeszyty i nuty z innych przedmiotów takich jak: chór, orkiestra, kształcenie słuchu czy zespół wokalny. Lepiej zainwestować w teczkę, która jest twardsza, żeby dłużej posłużyła (może nawet całe 6 lat nauki w szkole pierwszego stopnia) i żeby nuty w niej były naprawdę bezpieczne. Dobrze żeby każdy przedmiot miał w teczce osobne miejsce (przegródkę), żeby można było łatwo i szybko znaleźć utwory, które w danej chwili są potrzebne.

Baletki i strój na rytmikę

Baletki dzieci będą nosić podczas rytmiki, czyli zajęć ruchowych. Dlatego muszą one być wygodne. Powinny dokładnie przylegać do stopy i nigdzie nie odstawać. Należy zwrócić uwagę na materiał z jakiego są wykonane. Skórzane będą nieco twardsze i mniej elastyczne, i będą dłużej się dopasowywać do kształtu stopy (mogą obcierać). Bawełniane (najlepiej z domieszką elastycznego włókna) są bardziej plastyczne i o wiele łatwiej dopasują się do stopy.

Zazwyczaj na rytmice oprócz baletek wymagany jest strój na zmianę. Dzieci na zajęciach dużo się ruszają i tańczą, dlatego musi być przede wszystkim wygodny. Na zajęciach najlepiej sprawdzają się bawełniana koszulka oraz bawełniane getry lub spodenki (czyli w zasadzie taki jak na ćwiczenia gimnastyczne), bez zbędnych cekinów, ozdób, guziczków, które mogą w ruchu odpaść lub skaleczyć dziecko.

Strój na egzaminy oraz koncerty

W trakcie edukacji muzycznej dzieci biorą udział w przesłuchaniach śródrocznych oraz końcoworocznych (egzaminach), a także w koncertach szkolnych oraz konkursach, dlatego potrzebują eleganckiego stroju do występów. Ubiór na koncert powinien być schludny i dostosowany do postawy, którą dziecko przyjmuje podczas gry na instrumencie. O ile u chłopców zawsze sprawdzi się garnitur lub biała koszula i eleganckie czarne spodnie, to u dziewczynek jest z tym trochę więcej zamieszania. Jeśli dziewczynka gra na gitarze lub wiolonczeli spódniczka lub sukienka musi mieć odpowiednią długość i szerokość, aby dziecko nie martwiło się, że spódniczka „podjeżdża”, ciśnie czy przeszkadza w trzymaniu instrumentu. Wygoda podczas gry również jest ważna – mankiety nie powinny być zbyt szerokie, żeby nie zahaczały się o klapy, struny (i inne części) instrumentu, za to górna część bluzki czy koszuli nie może krępować ruchów ramion. Dobrze też, żeby ubranie było z naturalnego włókna – przewiewne i odprowadzające wilgoć – w stresie i wysiłku fizycznym, jakim jest przecież gra na instrumencie, łatwo się spocić.

Metronom

To urządzenie, które pomaga grać równo, utrzymywać puls muzyczny. Można kupić tradycyjny metronom, który, aby działał, musi być co jakiś czas nakręcony (podobnie jak zegary dawniej), inaczej zaczyna tykać coraz wolniej.

Drugą opcją jest metronom elektroniczny (lub aplikacja na telefon). Pomimo tego, że nie jest taki ładny i elegancki jak tradycyjny, to jest korzystniejszym wyborem ze względu na liczbę opcji. Oprócz regulacji tempa najlepiej żeby metronom miał również funkcje takie jak:

• zaznaczenie pierwszego z uderzeń (jeśli utwór liczymy „na trzy” to metronom innym dźwiękiem podkreśli pierwsze z uderzeń,, czyli początek taktu);
• rozbicie głównego uderzenia na drobniejsze (czyli możliwość podzielenia głównego uderzenia np. na cztery części i wyróżnienie pierwszego i ostatniego uderzenia, czyli możliwość wystukiwania przez metronom rytmu punktowanego).

Pulpit

Jest to przedmiot, na którym kładzie się nuty podczas codziennych ćwiczeń. Przy wyborze pulpitu należy wziąć pod uwagę:

• to, czy dziecko będzie go często przenosić – wtedy powinien być lekki i składany, jeśli nie – wygodniejszy, solidniejszy, mniej podatny na wywracanie będzie „pełny” pulpit;
• ile kartek z nutami ma się na nim zmieścić;
• czy wykonujemy utwory na siedząco, czy na stojąco – jeśli podczas gry dziecko będzie stało, to warto sprawdzić maksymalną wysokość regulacji pulpitu;
• czy pulpit jest wyposażony w pomocnicze “wąsiki”, które nieco dociskają nuty do pulpitu dzięki czemu nie spadają one podczas lekkich podmuchów wiatru.

Warto jednak pamiętać, że każda szkoła muzyczna może przygotować własne wytyczne, określić wymagania odnośnie potrzebnych przyborów i strojów. Czasem warto wstrzymać się z zakupami do pierwszego spotkania organizacyjnego lub pierwszych zajęć z nauczycielem przedmiotu głównego.